Tarihçesi
Milattan önceki değerleri tarihi süreç içerisinde günümüze taşıyan, önemli yerleşim yerlerinden biri olan Kızıltepe´nin bilinen en eski adı Dunaysır´dır. Kızıltepe İlçesi Artuklular döneminde Urfa ve Diyarbakır´ı Musul´a bağlayan yollar üzerinde bulunan canlı bir ticaret ve konaklama merkezidir. 13. yüzyılın başlarında birkaç kez Eyyübiler tarafından yağmalanmış, daha sonra Selçuklu, İlhanlı, Memluk, Karakoyunlu, Akkoyunlu ve Timur yönetimlerinde kalmıştır. l5.yüzyılda Karakoyunlularla Akkoyunlular arasında el değiştirmiştir. 16.yüzyılda Safeviler´in egemenliğine girmiştir. 1515´ te Bıyıklı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından fethedildiği tarihte ilçe İran hâkimiyetindedir.
1517´ de Osmanlı topraklarına katılan ilçe Artuklular döneminde çarşı, han, hamam, cami ve medreseleriyle önemli ve zengin bir yerleşim merkezi olmasına rağmen sürekli yağma ve savaşlar nedeniyle zenginliklerinin birçoğunu kaybetmiştir. Osmanlı döneminde Nahiye olan ilçemiz, Cumhuriyetin ilanından sonra 1929 yılında Koçhisar ismi ile Mardin İline bağlı ilçe statüsüne kavuşmuştur. 1931 tarihinde ise Koçhisar olan ilçenin adı ´´Kızıltepe´ olarak değiştirilmiştir.
İlçedeki tarihsel yapıların tümü Artuklular döneminden kalmadır. Bunların en önemlileri Kızıltepe Ulu Camii, Harzem Tacettin Mesud Medresesi (Ziyaret köyünde), Tarihi Taşköprü ve Şahkulubey Kümbeti.
Coğrafi Durum
Kızıltepe İlçesi Mardin İlinin güneybatısında yer alır. Doğusunda Mardin ve Nusaybin batısında Derik ve Ceylanpınar İlçeleri kuzeyinde Mazıdağı ilçesi ile güneyinde Suriye Arap Cumhuriyeti Devleti sınırları ile çevrili olup, Kızıltepe Suriye sınırı 52 km´dir. Kızıltepe Mardin il merkezine 27 km mesafededir.
İklimi karasal iklimdir. Yazları çok sıcak ve kurak kışları ise ılımandır. Yıllık yağış ortalaması 350m3´tür. Yağışların az olması nedeniyle zaman zaman kuraklıklar yaşanmaktadır. İlçemizde nemlilik oranı oldukça düşüktür.
İdari Durum
2014 yerel seçimleri ile ilçe sınırları içerisindeki tüm köy ve belediyeler mahalle statüsüne kavuşmuş olup toplam mahalle sayısı 179 olmuştur. İlçemiz D-400-28 (Tarihi İpek yolu) Karayolu üzerinde bulunması, aynı zamanda geniş ve verimli bir ova üzerinde kurulu oluşu nedeni ile sürekli göç almakta ve nüfus olarak gelişmektedir.
Sosyal Durum
İlçede nüfusun % 85´i tek aile, %15´i ise iki veya daha fazla aile olarak tek konutta kalmaktadır. Nüfusun %80´i kendi konutunda oturmaktadır. İlçemizde toplam 2 sinema, 11 spor kulübü, 1 Gençlik Merkezi, 1 Kapalı Spor Salonu ve 2 Futbol Sahası mevcuttur. Ayrıca Bölge halkının sosyal ve ekonomik hayatını canlandırmak amacı ile Kızıltepe-Mardin yolu üzerinde kurulan Mova Park AVM Türkiye´nin 4. Büyük Aqua Parkı´na sahiptir.
Ekonomi
İlçe ekonomisinin temelini tarım ve hayvancılık oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra İlçemizin karayolu (ipek yolu) üzerinde bulunması, Irak'a ağırlıklı olmak üzere Avrupa ülkelerine ve Türki Cumhuriyetlere yapılan karayolu taşımacılığı ilçe ekonomisinde 2. sırada olup sektör oldukça hareketlidir. Mardin yolu üzeri 3. 101 dönümlük alanda kurulu bulunan Kızıltepe Küçük Sanayi Sitesi 200 işyerinden müteşekkil olup burada; oto tamir, ağaç işleri, metal iş sanatkarları hizmet vermektedir. 2005 yılında faaliyete geçen küçük sanayi sitesinde yaklaşık 1000-1200 kişi çalışmaktadır. Ayrıca ilçemizde iki ayrı yerde galericiler sitesi mevcut olup biri Güneydoğu Galericiler Sitesi adı altında Nusaybin yolu üzerinde diğeri 1 Galericiler Sitesi adı altında Viranşehir yolu üzerinde faaliyet göstermektedir.
